De meeste van
ons zijn misschien zelfs zonder dat we ons daar bewust van zijn,
geïnspireerd door het Oosten. Er is een Europese vrouw die een
ongelooflijke doorbraak teweeg heeft gebracht met betrekking tot
de esoterie in het Westen en dat is Helena Petrovna Blavatsky
geweest. Zij was de grondlegster van de theosofie, en de theosofie
is bijna eigenhandig verantwoordelijk voor de opbloei van
disciplines zoals de astrologie hier in het Westen sinds het begin
van deze eeuw. Uit de theosofie kwam later ook de antroposofie
voor, gesticht door Rudolf Steiner die hier in Nederland heel
levend is, met de biodynamische landbouw, de antroposofische
scholing en antroposofische geneeskunst.
De theosofie
zelf is in Amerika op dit moment heel erg levend en bloeiend in de
new age beweging. Helena Petrovna Blavatsky, door kenners afgekort
ook HPB genoemd, is in ieder geval een vrouw met een boeiend. Ze
komt uit de traditie van de Meesters van het Verre Oosten, en
sloeg een enorme brug tussen die kennis en de mensen hier in het
Westen.

H.P.Blavatsky,
12 augustus 1831, 2.17 uur, Ekaterinoslav, bron Taeger
Helena
Blavatsky werd als juffrouw Hahn geboren in Rusland, in
Ekaterinaslow in augustus 1831. De Zon stond in het teken Leeuw
recht tegenover Jupiter en Uranus in Waterman in het occulte 8e
huis. Neptunus stond pal op de horizon as in haar horoscoop,
hetgeen verklaart waarom ze zo psychisch was, want dat was ze. Ze
werd geboren net na het begin van een nieuwe Uranus/Neptunus
cyclus, en als je weet dat Neptunus met spiritualiteit te maken
heeft en Uranus met vernieuwing kun je je misschien voorstellen
dat als Uranus en Neptunus samen staan aan de hemel, ze als het
ware een nieuw spiritueel tijdperk inluidden. Je kunt de komende 7
jaar met Uranus in Vissen misschien ook wel een dergelijke klank
in het tijdsbeeld verwachten.
Blavatsky werd
geboren aan het begin van zo'n nieuwe cyclus en was inderdaad heel
instrumenteel in het openbreken (Uranus) van een nieuwe
spiritualiteit (Neptunus) hier in het Westen. Deze cyclus duurde
voort tot 1993, toen Uranus en Neptunus eindelijk opnieuw weer
samenstonden en nu een nieuwe cyclus zijn begonnen in de wereld.
1993 is voor heel veel mensen een heel bijzonder jaar geweest,
maar ook heel subtiel. Veel patronen veranderden door de
gebeurtenissen van 1993, en die hebben inderdaad te maken met de
nieuwe cyclus die gestart is.
Hoe het ook
zij, Blavatsky was weliswaar wel een Leeuw, maar met een heel
sterke Uranus was ze ook een enorme rebel: als je haar iets
vertelde dat ze moest doen, dan deed ze het per definitie juist
niet. Helena's moeder stierf toen ze nog een zuigeling was, in
haar horoscoop aangegeven door de Maan oppositie Pluto. Ze kwam
uit de hoogste kringen in Rusland en haar vader nam haar wel mee
op zijn reizen naar het buitenland, mede omdat hij inzag dat
Helena heel muzikaal was, opnieuw aangegeven door de sterke
Neptunus in haar horoscoop, en haar muzieklessen wilde geven.
Van haar 11e
t/m haar 17e was ze bij haar grootouders en werd min of meer
opgevoed door een reeks gouvernantes en leraren, die voor het
grootste deel niets met haar aanvangen konden, omdat ze veel te
eigenzinnig en rebels was. Een echt enfant terrible die in haar
hele leven alleen maar zou luisteren naar haar spirituele
Meesters, en dan nog regelmatig met ze in gevecht ging over
specifieke ideeën.
En diezelfde
eigenzinnigheid zal er ook toe geleid hebben dat ze op 17 jarige
leeftijd al trouwde met generaal Blavatsky, die 3 maal zo oud was
als zij zelf. Haar gouvernante zei eens tegen haar dat haar
temperament en humeur zo slecht waren dat niemand haar later ooit
zou willen trouwen, zelfs de oude man niet die zij zo uitgelachen
had. Dat was genoeg voor juffrouw Hahn: drie dagen later maakte ze
dat Generaal Blavatsky haar haar hand vroeg. Eigenlijk was dit het
enige wat ze beoogde, maar ze werd gedwongen het door te zetten en
zo vond er inderdaad een wettig huwelijk plaats. Bij het altaar
tijdens de huwelijks inzegening hoorde ze de priester zeggen: gij
zult uw man eren en gehoorzamen, waarop zij in zichzelf mompelde:
dat zal ik zeker NIET doen.
Toen ze 17
jaar was stond transit Uranus vierkant de Ascendant en Neptunus.
Na drie
maanden geworsteld te hebben voor meer vrijheid in haar huwelijk,
lukte het Mevrouw Blavatsky te ontvluchten, notabene, ze scheepte
zich in op een boot naar Constantinopel en toen begon haar
onafhankelijke leven en begon ze te reizen, haar vader steunde
haar financieel in die tijd. Generaal Blavatsky heeft nog
geprobeerd het huwelijk te doen annuleren toen zij er eenmaal
vandoor was gegaan, maar de wetten waren in die tijd heel streng
en dat is hem dus niet gelukt.
Helena
Blavatsky had op jonge leeftijd al bewijzen dat zij onzichtbare
beschermers had, en ging op haar reizen na haar 17e op zoek naar
kennis. Ze kwam via Constantinopel in Egypte terecht, waar ze 3
maanden in de leer ging bij een oude Kopt. Tussen 1849 en 1850
reist ze door Europa , Parijs en Londen en in 1851 komt het
denkbeeld bij haar op om naar Canada te gaan, omdat de Roodhuiden,
de Indianen dus, haar wellicht wel enige occulte kennis zouden
kunnen geven. Onderweg komt ze door Londen en het was daar, in
Juli 1851, dat ze voor de eerste keer de grote Adept, de Meester,
die zij van te voren zo vaak in visioenen had gezien in astrale
vorm, in levende lijve ontmoet. Haar grootste werken, zoals Isis
en de Geheime Leer die zo wat alle occulte kennis van alle eeuwen
bevat, is later op telepathische wijze door hem aan haar
doorgegeven, terwijl zij als in trance zijn leringen opschreef en
de Mahatma zich in werkelijkheid al weer ergens in de
Transhimalaya bevond. In juli 1851 was de progressieve Maan in
Blavatsky’s horoscoop zojuist in het 12e huis gekomen hetgeen
betekent dat er toen inderdaad een 2 a 3 jarige periode begon
waarin zij met de inzichtbare geheimen van het leven in contact
kwam, waar het '12e huis' symbool voor staat. Er was in die tijd
overigens ook een tamelijk heftige Pluto/Saturnus/Uranus
conjunctie aan de hemel, met Saturnus en Uranus op 2/3 graden
Stier en Pluto die zojuist in Stier was gaan lopen (alles driehoek
Saturnus in de horoscoop van Blavatsky). Saturnus/Uranus
conjuncties blijken wel vaker enorme keerpunten zijn, waar de
‘tijd omgedraaid’ wordt, hele cycli zich vernieuwen, en de
dualiteit van dit leven en het kosmische leven tot een geheel
kunnen komen.
Na jaren van
reizen door Azië, Tibet, India, Canada, Europa verblijft
Blavatsky op een gegeven moment met een duidelijk doel in Amerika,
het doel om daar de Theosofische Vereniging op te richten. Ze
schrijft zelf op een gegeven moment: Ik werd met opzet naar
Amerika gezonden. Daar vond ik kolonel Olcott, die verliefd was op
geesten .... ik kreeg opdracht hem ervan op de hoogte te stellen
dat spiritistische verschijnselen zonder de wijsbegeerte van het
occultisme gevaarlijk en misleidend zijn.
Je moet je
voorstellen dat in die periode het spiritisme heel erg in de mode
was in Amerika. Van yoga of meditatie had men toen nog nooit
gehoord, maar sinds de ontdekking van de planeet Neptunus in 1846
waren de "klopgeesten" in opkomst en in societykringen
in Amerika werd dat een poos lang de meest geliefde bezigheid:
geesten oproepen.
De theosofie
heeft overigens het tij gekeerd wat dat betreft, ze namen afstand
van dat spiritisme en stelden er iets diepers voor in de plaats.
In ieder geval: Blavatsky bleef telepathisch in contact staan met
de Meesters in India en van hen kreeg ze de opdracht om in Amerika
een wijsgerig-religieuze vereniging op te richten en er een naam
voor te kiezen, en Kolonel Olcott er voor uit te kiezen als
leidende figuur.
Op 30 oktober
1875 werd de Theosofische Vereniging dan ook inderdaad officieel
gesticht.
Dan is er een
Saturnus-Uranus oppositie aan de hemel: de culminatie van de
cyclus die in 1851 begon (zie hierboven) ! En deze Saturnus-Uranus
oppositie valt precies op de Zon/Jupiter oppositie in de horoscoop
van Blavatsky! Neptunus staat tegen deze tijd op 2 graden Stier
(dus driehoek de Saturnus van HPB). Ook qua progressies gebeurt er
het nodige: het progr. MC staat driehoek Mercurius en HPB’s
progressieve Ascendant conjunct haar Noordknoop. (Volgens de
Mandala van Rudhyar is het symbool voor deze Noordknoop: "Een
Werelddienaar", een woord wat voor zover ik me herinner (uit
literatuur) letterlijk in de oprichtingsstatuten van de
Theosofische Vereniging stond.
We hadden in
augustus 1999 een zelfde soort krachtveld van Saturnus oppositie
Uranus, alhoewel niet met Pluto maar met Mars in Schorpioen
vierkant die Saturnus-Uranus oppositie deze keer, waarvoor een
heleboel mensen echter bang waren, maar je ziet het, zo'n
dergelijk krachtig veld levert kennelijk ook de stichting van
Theosofische Verenigingen op…. Niet dat de Theosofische
Vereniging het makkelijk had, of begrepen werd door de
buitenwereld, integendeel, eerst eens over de merkwaardige manier
waarop Blavatsky begon te publiceren. Haar bedoeling met haar
publicaties was de oude wijsheid terug te brengen aan de westerse
wereld waar ze in haar tijd geheel en al verloren was gegaan. De
Meesters stelden dat er in elke laatste 25 jaar van elke eeuw zo'n
poging wordt ondernomen, en zou het deze keer lukken, eind 19e
eeuw? En wat te denken van hoe het tussen 1975 en 2000 is vergaan
met het herstel en terugwinnen van verloren kennis (alleen al de
hoeveelheid Buddhistische literatuur en leringen die in het Westen
terecht kwamen in die periode, geeft je te denken over zo’n
uitspraak)
Blavatsky
schreef eerst het indrukwekkende boek ISIS ontsluierd waarin veel
aandacht voor occulte krachten door getrainde adepten, dat in 1877
gepubliceerd werd. Op die manier werd het westen bekend gemaakt
met dat er nog veel meer in de wereld, of liever tussen hemel en
aarde was, dan het mechanistische wereldbeeld dat men toen had.
Isis Ontsluierd kreeg de ondertitel mee:
Een
meestersleutel tot de mysteriën van de oude en moderne wetenschap
en theologie, en werd al gauw een klassiek werk in de occulte
literatuur. Twee grote edities van dit historische werk werden
onmiddellijk uitverkocht en sinds die tijd wordt dit boek nog
steeds gepubliceerd in nieuwe uitgaven. (Ik moet eerlijk bekennen
dat ik het nog nooit gelezen heb, ik heb alleen de Geheime Leer
doorgelezen in een van mijn meer Saturnale perioden:-) ) Saturnus
transiteerde trouwens in het 9e huis (hoe passend) toen
Blavatsky dit eerste werk publiceerde, nadat ze dus in 1875 met de
transit van Saturnus door het 8e huis (oppositie haar
Zon) de T.V. ‘geboorte had gegeven’.
De
verhandelingen in Isis zijn werkelijk een fenomeen als je begrijpt
dat Madame Blavatsky niet technisch en literair geschoold was. Ze
lette bovendien niet op literaire regels qua stijl en vorm,
waarvan ze trouwens ook niets wist. Het boek groeide al schrijvend
langzaam uit tot 1320 bladzijden. Maar ze werd rechtstreeks geïnspireerd
door de Mahatma's uit het Oosten, op telepathische wijze dus.
Dat
telepathisch doorkrijgen nu was het grootste probleem waar mensen
zich tegen afzetten, want weinigen konden zich hier een
voorstelling van maken, hoe zo iets mogelijk was.
Voor ons in
deze tijd is zo'n telepathisch doorkomen van informatie al veel
logischer dan in die tijd, maar aan de andere kant, met de dingen
waarover Blavatsky schreef, die enorm onderlegd waren, kon men nu
ook weer niet direct zeggen dat er hier van onzin sprake was.
Integendeel, ze vatte, zeker in de Geheime Leer die in 1888
verscheen, zowat de hele occulte en theologische
wordingsgeschiedenis van de mensheid samen, op zo' n manier, dat
de meeste deskundigen voor een raadsel stonden waar al die
informatie vandaan kwam.
De
belangstelling was echter groot en bovendien inspireerde haar werk
praktisch elke zoeker naar esoterische waarheid sinds die tijd, in
deze eeuw bijvoorbeeld ook Steiner, en laten we niet vergeten dat
Krishnamurti oorspronkelijk opgevoed werd door de Theosofische
Vereniging die later in India, in Adyar hun hoofdkwartier hadden.
Eén vrouw kan
bijna onmogelijk al die wijsheid en inspiratie alleen maar uit
zichzelf hebben geput, en dat er een hele gemeenschap van Mahatmas,
van Meesters uit het Oosten achter zat, of ze nu fysiek levend
waren, of alleen geestelijk, doet er niet eens zo veel toe.
Alhoewel ook dat er erg veel toe deed voor de tijdgenoten van
Madame Blavatsky: wie waren toch die geheimzinnige Meesters die
niet fysiek aanwezig waren?
Madame
Blavatsky, bezig met een totaal nieuwe grondlegging voor
esoterische kennis, een nieuwe grondlegging die tegelijkertijd de
ware kennis van de oudheid opnieuw moest vormgeven, kreeg een
rampzalige bekendheid, en die bekendheid begon zelfs een
belemmering voor haar werk te vormen, zeker toen de Meester Koot
Humi, zoals een van de Mahatma's heette ook nog vertelde dat
occulte zaken beperkt hadden moeten worden tot een innerlijke en
zeer geheime kring. Als je de Geheime Leer, een werk uit 1888 van
Blavatsky er op na leest, hetgeen overigens niet eens zo eenvoudig
geschreven is, dan kom je om de haverklap tegen dat er bepaalde
dingen zijn die nu nog niet verteld kunnen worden, dat de tijd er
nog niet rijp voor is. Veel van de dingen die toen nog niet
verteld konden worden zijn gekoppeld aan de Kundalini-energie, de
evolutionaire energie in de mens, het mystieke innerlijke vuur.
In ieder geval
is het werk van Blavatsky doorspekt met zulke geheimzinnigheden,
maar tegelijkertijd straalt er een autoriteit af, die een
natuurlijk ontzag teweeg brengt bij veel mensen, maar bij anderen,
zeker in haar tijd, ook veel lasterpraatjes, zoals wel vaker
gebeurt met geniale expressies.
Astrologisch
heeft Blavatsky Mercurius, de planeet voor schrijven, naast
Saturnus, de planeet voor ‘karma’ staan in haar horoscoop, en
iedereen met zo'n stand in de horoscoop moet leren zich minder aan
te trekken van wat anderen zeggen, en geheel en al de stem van de
innerlijke autoriteit, het geweten, en de innerlijke meester te
volgen. Welnu, dat is precies wat Blavatsky deed.
In 1885
schreef Blavatsky haar belangrijkste werk, de Geheime Leer, op het
moment dat de progressieve Zon in haar horoscoop oppositie Pluto
stond. Het is zeker dat ze tijdens het schrijven van de Geheime
Leer meer uit dan in haar lichaam was, en telepathisch al het
materiaal doorkreeg, dat nu nog steeds herdrukt wordt. Overigens
is het channelen van materiaal niet altijd even bevorderlijk voor
je gezondheid, en dat gold ook voor Blavatsky die in deze periode
meerdere malen op het randje van de dood begon te zweven, maar
genezen werd door haar Meester.
Vanaf 1878
begon de Theosofische Vereniging ook vanuit India te werken, waar
Blavatsky, Kolonel Olcott en nog zo wat mensen in die tijd
verbleven. Drie jaar na de oprichting van de TV dus.
Men begon nu
ook te werken aan een esoterische innerlijke kring van, en de
vorming daarvan duurde 8 jaar. En al die tijd schreef Blavatsky
later ook reizend door Europa,. dagelijks informatie op voor het
Meesterwerk dat in 1888 uit zou komen: getiteld "de Geheime
Leer".
De kritieke
eerste zevenjarige cyclus van de Theosofische Vereniging eindige
op 17 november 1882 zonder rampen. Alles wat we stichten kent
inderdaad een 7 jaars crisis, zoals we ook kennen van de 7 jaars
crisis in een huwelijk.
Echter, de
Meesters begonnen in eerste instantie hun inspiraties naar
Blavatsky te verminderen, want er was in die eerste 7 jaar veel te
veel naar buiten gekomen op een sensationele manier, waar het hen
niet omging. Het ging om de leringen, en niet om de Meesters zelf.
Als je de
leringen van de Geheime leer doorleest, dan kom je daar inderdaad
telkens een heel streng lijkende ethiek tegen, die absoluut is.
Sommige mensen worden zelfs een beetje depressief van de
theosofische inzichten, maar bij tijd en wijle kan het je heel
veel goed doen, omdat deze leringen geen enkele compassie hebben
met onzin en flauwekul en gewoon rechtstreeks eerlijk zijn en je
oproepen tot de hoogste waarheid binnen in jezelf zonder enige
flauwekul er om heen.
Of om het in
de eigen taal van die tijd te zeggen: In het Westen is er nog
steeds een wijdverspreid misverstand ten aanzien van het
chelaschap (dat is discipelschap) - het stelsel van zelfdiscipline
en onzelfzuchtig werken voor anderen, trekt tenslotte vanzelf de
aandacht wel van een Meester of Guru en leidt te zijner tijd
vanzelf wel tot rechtstreekse leiding van hem. Schone beloften die
psychische en andere beloningen in het vooruitzicht stellen en die
hen die niet op hun hoede zijn op het spirituele pad kunnen
misleiden, verschillen hemelsbreed van de idealen van het
chelaschap.
Eerlijk
gezegd, hoewel er tegenwoordig ook niet veel meer geheim is, toch
is dit laatste nog steeds zo bij ons - dat veel van ons denken dat
er persoonlijke beloningen liggen op het spirituele pad; het is
echter ook allemaal zo paradoxaal: op het moment dat je ongehecht
wordt aan beloningen of aan psychische wonderen, en jezelf
werkelijk geheel en al in dienst stelt van een innerlijk hoger
weten, dan kom je al zo veel meer in aanraking met die goddelijke
kern die je in wezen bent, dat dat op zich al een beloning is.
Nadat in 1888
Deel 1 en II van de Geheime Leer verscheen verhuist Blavatsky na
al haar omzwervingen door alle werelddelen,, naar Engeland waar ze
nog twee boeken schrijft: De sleutel tot de theosofie en De stem
der stilte.
En op 8 mei
1891 verlaat madame Blavatsky dan tenslotte haar stoffelijk
lichaam, een heel bouwwerk van theosofie achterlatend. (De
progressieve Ascendant stond conjunct Mars/Saturnus in haar
horoscoop en Saturnus transit keerde terug naar het IC).
Alice Bailey
was een belangrijke opvolgster van Madame Blavatsky in die
Theosofische Beweging, die een hele reeks boeken geïnspireerd
door diezelfde Meesters uit de Transhimalaya schreef. Ook schreef
ze Esoterische Genezing en Esoterische Astrologie. Dane Rudhyar
was overigens nauw bevriend met haar. Alice Bailey had graag
gezien dat Dane Rudhyar met haar dochter zou trouwen, maar dat is
niet gebeurd:-) Zij was degene die Rudhyar’s boek
"Astrologie, Aanleg en Karakter" voor het eerst
publiceerde in Amerika (The Astrology of Personality). In het werk
van Rudhyar vind je ook vaak de gedachtenwereld van de theosofie
terug, en soms denk ik wel eens dat je daar het sterkst en het
makkelijkst mee in aanraking komt met wat ik nog steeds een van de
meesterwerken uit de astrologische literatuur vindt, "de
Astrologische Mandala" (uitg. Mirananda).